THUỐC THẬT NGỌT MỚI HẾT BỆNH

(1929 – Kỷ Tỵ)

            Người bệnh : Một bà (quên tên) ngoài 40 tuổi ở xã Ninh Cường, tỉnh Nam Định. Thân hình vùa phải, không béo, không gầy, trang phục sạch sẽ, nhã nhặn không lam lũ, đã sanh 4 con.

            Chứng bệnh : Nóng mình váng đầu, khó chịu mới vài hôm, ăn ngủ hơi kém, đại tiểu bình thường. Ông chồng sang mời cụ tôi đến xem bệnh cho bà.

            Cụ tôi sanh xem mạch phù hoạt. Khi về cụ kê đơn.

            Phương thuốc : Tứ vật thang hợp Nhị trần thang thêm Phòng phong, Bạch chỉ, Hoàng cầm.

            Sáng mai cụ tôi sang thăm lại. Tôi cũng đi theo.

            Bà nói : Thưa thầy thuốc đắng lắm, con uống không được lại nhức đầu thêm, xin thầy cứ cắt thúôc ngọt cho con uống là khỏi, không phải xem mạch ạ.

            Cụ tôi về bảo cắt : Sinh địa, Bạch thược, Sa sâm, Cam thảo và Đại táo mỗi vị 3 đồng cân.

            Sáng mai cụ tôi lại sang.

            Bà nói : Thuốc ấy con uống được, hôm nay đã hơi dễ chịu, nhưng cũng chưa ngọt ạ.

            Cụ tôi nói : Nếu vậy bà pha đường sữa mà uống, uống thuốc làm chi?

            Bà nói : Cứ như thang thuốc hôm qua, thầy cắt ngọt hơn nữa cho con uống là con khỏi. Đường sữa tuy ngọt mà con uống không chịu, chắc nó không có hương vị thuốc hay sao đấy ạ.

            Cụ tôi thử theo ý bà : cứ Sinh địa và Cam thảo mỗi thứ một lạng, Táo tàu 20 quả.

            Sáng hôm sau, cụ tôi lại sang. Vừa đến cửa bà reo lên : Thuốc thế mới là ngọt. Hôm nay con khỏi nhiều, xin thầy cho con 3 thang như thế nữa. Mấy năm trước kia con đau cũng chỉ uống thuốc rất ngọt mới khỏi bệnh.

            Suy xét : Đó cũng là điểm về dùng thuốc để trị bệnh mà chúng ta nên suy nghĩ. Tại sao thích ngọt không uống đường sữa lại uống thuốc ngọt, mà thuốc phải rất ngọt mới vừa miệng, mới khỏi bệnh. Kể cũng ít thấy.

            Nói về ngũ vị của thuốc mà người ta thích uống : Bà này thích ngọt là một và tôi thấy một bà nữa thích uống thật đắng là hai. Còn 3 vị kia tôi chưa được thấy. Vậy thì ngũ vị của thuốc có chủ yếu gì mà họ đòi hỏi? Chúng ta nên tìm hiểu.